In 1941, in het begin van de tweede wereldoorlog, werd mijn oma geboren in Rotterdam. Ze groeide op tot een slim meisje, en later tot een slimme, jonge vrouw. Nadat ze haar vwo diploma haalde, verhuisde ze naar Utrecht om daar wis- en natuurkunde te studeren. Tijdens haar studie leerde ze ook mijn opa kennen. Toen ze met hun studies klaar waren, begin jaren ’60, werden mijn opa en oma beiden gevraagd om te promoveren. Mijn opa begon inderdaad aan zijn promotieonderzoek. Mijn oma niet. Zij wilde moeder worden. En dan moest je stoppen met werken.
Marinthe Meijer
Student Science Education and Communication, Universiteit Utrecht
Hoewel de kinderwens van mijn oma zeer aanwezig was, en haar blijdschap groot toen ze moeder was geworden, werd ze ongelukkig van het huisvrouwenbestaan. De enige taken die zij had, waren zorgen voor de kinderen en het huishouden. Mijn oma miste een verdere invulling van haar leven en kon zich niet ontwikkelingen. Ze kampte met gevoelens van leegte, moeheid en depressie, net als veel andere vrouwen in die tijd.
Ze koesterde een diepe wens om los te breken uit het huisvrouwenbestaan. Hierin was ze niet alleen. Veel vrouwen deelden die wens, en in de jaren ’60 kwam de tweede feministische golf op gang. Tijdens deze golf streden vrouwen voor roldoorbreking, het recht op gelijke ontplooiingsmogelijkheden en het recht op betaald werk voor vrouwen. Een ontwikkeling die hiermee samenviel, en de feministische golf faciliteerde, was die van huishoudelijke apparaten. Steeds meer gezinnen kregen bijvoorbeeld een stofzuiger, wasmachine en gasfornuis. Hierdoor werd het doen van het huishouden makkelijker en kostte het steeds minder tijd. Vrouwen hielden tijd over, wat het makkelijker maakte om tot persoonlijke ontwikkeling of werk te komen.
Ook mijn oma omarmde de huishoudelijke apparaten die op de markt kwamen. Ze vond het prachtig dat ze niet meer met haar kleding naar de wasserette hoefde, maar zelf een wasmachinetje aan haar kraan in de keuken kon aansluiten. Ook de stofzuiger en het strijkijzer waar stoom uit kwam, maakten haar leven een stuk eenvoudiger. Ze genoot ervan dat ze steeds minder tijd kwijt was aan de eindeloze klusjes die zich elke dag herhaalden. Maar haar liefde voor deze hulpmiddelen ging verder dan dat. Haar natuurkundige, technische achtergrond zorgde ervoor dat ze zich niet alleen interesseerde in de toepassing, maar ook in de techniek achter de apparaten. Zo kon ze verwonderd voor de magnetron staan, denkend over het stralingsmechanisme waarmee haar eten werd opgewarmd. In haar vrije tijd bezocht ze regelmatig het Evuluon in Eindhoven, een museum van Philips over het huis van de toekomst, waar toekomstige huishoudelijke hulpmiddelen te aanschouwen waren. Ze kon niet wachten op hun toepassing. Toch kwamen de tweede feministische golf en de huishoudelijke apparaten voor mijn oma te laat. Zij heeft geen carrière meer op kunnen bouwen.
Ik herken veel van mijzelf in mijn oma: ik deed net als zij een bèta studie en vind het belangrijk om me te ontwikkelen. Ik vind het zonde dat mijn slimme oma nooit de kans heeft gehad om zich verder te ontplooien in haar werk. Daarom ben ik extra dankbaar dat ik, wanneer ik klaar ben met mijn studie, niet hoef te kiezen tussen zelfontplooiing in mijn werkveld en het krijgen van kinderen. Door het verhaal van mijn oma ben ik me gaan beseffen dat die vrijheid een groot goed is, waar de laatste 60 jaar hard voor is gestreden.
Bron: artikel van NPO Kennis: Waarom is feminisme nog nodig?
